Τι είναι η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία;

Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, που ξεκίνησε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Δεκέμβριο του 2019, στοχεύει να θέσει την ΕΕ στον δρόμο προς μια πράσινη μετάβαση και τελικάπετυχαίνωveκλιματική ουδετερότητα έως το 2050.

Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία είναι ένα πακέτο πρωτοβουλιών πολιτικής που κυμαίνονται από το κλίμα, το περιβάλλον, την ενέργεια, τις μεταφορές, τη βιομηχανία, τη γεωργία έως τη βιώσιμη χρηματοδότηση. Στόχος του είναι να μετατρέψει την ΕΕ σε μια ευημερούσα, σύγχρονη και ανταγωνιστική οικονομία, διασφαλίζοντας ότι όλη η σχετική πολιτική συμβάλλει στον απώτερο στόχο να γίνει κλιματικά ουδέτερη.

Ποιες πρωτοβουλίες περιλαμβάνει η Πράσινη Συμφωνία;

——Κατάλληλο για 55

Το πακέτο Fit for 55 στοχεύει να καταστήσει νόμο τον στόχο της Πράσινης Συμφωνίας, που σημαίνει μείωση τουλάχιστον 55% των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030.TheΤο πακέτο περιλαμβάνει ένα σύνολο νομοθετικών προτάσεων και τροποποιήσεων στην υφιστάμενη νομοθεσία της ΕΕ, σχεδιασμένο για να βοηθήσει την ΕΕ να μειώσει τις καθαρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και να επιτύχει την κλιματική ουδετερότητα.

——Σχέδιο Δράσης Κυκλικής Οικονομίας

Στις 11 Μαρτίου 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε το «Σχέδιο Δράσης Νέας Κυκλικής Οικονομίας για μια καθαρότερη και πιο ανταγωνιστική Ευρώπη», το οποίο λειτουργεί ως βασικό στοιχείο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, στενά συνυφασμένη με την Ευρωπαϊκή Βιομηχανική Στρατηγική.

Το Σχέδιο Δράσης σκιαγραφεί 35 βασικά σημεία δράσης, με κεντρικό χαρακτηριστικό το πλαίσιο πολιτικής για βιώσιμα προϊόντα, που περιλαμβάνει το σχεδιασμό προϊόντων, τις διαδικασίες παραγωγής και τις πρωτοβουλίες που ενδυναμώνουν τους καταναλωτές και τους αγοραστές του κοινού. Τα εστιακά μέτρα θα στοχεύουν σε κρίσιμες αλυσίδες αξίας προϊόντων, όπως ηλεκτρονικά είδη και ΤΠΕ, μπαταρίες και οχήματα, συσκευασίες, πλαστικά, υφάσματα, κατασκευές και κτίρια, καθώς και τρόφιμα, νερό και θρεπτικά συστατικά. Αναμένονται επίσης αναθεωρήσεις της πολιτικής για τα απόβλητα. Συγκεκριμένα, το Σχέδιο Δράσης περιλαμβάνει τέσσερις βασικούς τομείς:

• Κυκλικότητα στον κύκλο ζωής βιώσιμου προϊόντος
• Ενδυνάμωση των Καταναλωτών
• Στόχευση Βασικών Βιομηχανιών
• Μείωση των απορριμμάτων

Κυκλικότητα στην Ανάπτυξη και Παραγωγή Βιώσιμων Προϊόντων

Αυτή η πτυχή έχει σχεδιαστεί για να διασφαλίσει ότι τα προϊόντα είναι πιο ανθεκτικά και ευκολότερα επισκευάζονται, δίνοντας τη δυνατότητα στους καταναλωτές να κάνουν πιο βιώσιμες επιλογές.

Eκωδικός

Από το 2009, η οδηγία για τον οικολογικό σχεδιασμό έχει θεσπίσει απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης που καλύπτουν διάφορα προϊόντα (π.χ. υπολογιστές, ψυγεία, αντλίες νερού).Στις 27 Μαΐου 2024, το Συμβούλιο ενέκρινε νέες απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού για βιώσιμα προϊόντα.

Οι νέες νομοθεσίες έχουν ως στόχο:

² Θέστε απαιτήσεις περιβαλλοντικής βιωσιμότητας για όλα σχεδόν τα αγαθά που διατίθενται στην αγορά της ΕΕ

² Δημιουργήστε ψηφιακά διαβατήρια προϊόντων που παρέχουν πληροφορίες για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα των προϊόντων

² Απαγόρευση της καταστροφής ορισμένων απούλητων καταναλωτικών αγαθών (υφασμάτων και υποδημάτων)

²

Rδεξιάγια Επισκευή

Η ΕΕ θέλει να διασφαλίσει ότι οι καταναλωτές μπορούν να αναζητήσουν επισκευή αντί για αντικατάσταση εάν ένα προϊόν είναι κατεστραμμένο ή ελαττωματικό. Τον Μάρτιο του 2023 προτάθηκαν νέες κοινές νομοθεσίες για την αντιστάθμιση της πρόωρης απόρριψης επισκευάσιμων αγαθών.

Στις 30 Μαΐου 2024, το Συμβούλιο εξέδωσε την οδηγία για το δικαίωμα επισκευής (R2R).Τα κύρια περιεχόμενά του περιλαμβάνουν:

² Οι καταναλωτές έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν από τους κατασκευαστές να επισκευάσουν προϊόντα που είναι τεχνικά επισκευάσιμα σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ (όπως πλυντήρια, ηλεκτρικές σκούπες ή κινητά τηλέφωνα).

² Δωρεάν ευρωπαϊκό φυλλάδιο πληροφοριών επισκευής

² Μια διαδικτυακή πλατφόρμα υπηρεσιών που συνδέει τους καταναλωτές και το προσωπικό συντήρησης

² Η περίοδος ευθύνης του πωλητή παρατείνεται για 12 μήνες μετά την επισκευή του προϊόντος

Η νέα νομοθεσία θα μειώσει επίσης τα απόβλητα και θα προωθήσει πιο βιώσιμους επιχειρηματικούς τρόπους παρέχοντας κίνητρα στους παραγωγούς και τους καταναλωτές να παρατείνουν τον κύκλο ζωής των προϊόντων τους.

Κυκλικότητα της παραγωγικής διαδικασίας

Η οδηγία για τις βιομηχανικές εκπομπές είναι η κύρια νομοθεσία της ΕΕ για την αντιμετώπιση της βιομηχανικής ρύπανσης.

Η ΕΕ ενημέρωσε πρόσφατα την οδηγία για να στηρίξει τη βιομηχανία στις προσπάθειές της να επιτύχει τον στόχο της ΕΕ για μηδενική ρύπανση έως το 2050, ιδίως υποστηρίζοντας τεχνολογίες και επενδύσεις κυκλικής οικονομίας. Τον Νοέμβριο του 2023, το Συμβούλιο της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία για την αναθεώρηση της Οδηγίας σε τριμερείς συνομιλίες. Η νέα νομοθεσία εγκρίθηκε από το Συμβούλιο τον Απρίλιο του 2024.

Ενδυναμώστε τους καταναλωτές

Η ΕΕ θέλει να εμποδίσει τις εταιρείες να κάνουν παραπλανητικούς ισχυρισμούς σχετικά με τα περιβαλλοντικά οφέλη των προϊόντων και των υπηρεσιών τους.

Στις 20 Φεβρουαρίου 2024, το Συμβούλιο εξέδωσε οδηγία με στόχο την ενίσχυση του δικαιώματος των καταναλωτών στην πράσινη μετάβαση. Οι καταναλωτές της ΕΕ θα:

² Πρόσβαση σε αξιόπιστες πληροφορίες για να κάνετε τις σωστές πράσινες επιλογές, συμπεριλαμβανομένης της πρόωρης σταδιακής κατάργησης

² Καλύτερη προστασία έναντι αθέμιτων πράσινων αξιώσεων

² Κατανοήστε καλύτερα τη δυνατότητα επισκευής ενός προϊόντος πριν το αγοράσετε

Η οδηγία εισάγει επίσης μια ενιαία ετικέτα που περιέχει πληροφορίες σχετικά με τις εμπορικές εγγυήσεις ανθεκτικότητας που παρέχονται από τον κατασκευαστή.

Στοχεύστε βασικές βιομηχανίες

Το σχέδιο δράσης εστιάζει σε συγκεκριμένους τομείς που καταναλώνουν τους περισσότερους πόρους και έχουν υψηλές δυνατότητες ανακύκλωσης.

Αλογο αξιωματικού

Ο ηλεκτρικός και ηλεκτρονικός εξοπλισμός είναι μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες ροές αποβλήτων στην ΕΕ. Ως εκ τούτου, το σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία προτείνει μέτρα για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας και της αποδοτικότητας ανακύκλωσης του ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού. Τον Νοέμβριο του 2022, η ΕΕ υιοθέτησε τηνΟδηγία γενικού φορτιστή, το οποίο θα κάνει τις θύρες φόρτισης USB Type-C υποχρεωτικές για μια σειρά ηλεκτρονικών συσκευών (κινητά τηλέφωνα, κονσόλες βιντεοπαιχνιδιών, ασύρματα πληκτρολόγια, φορητοί υπολογιστές κ.λπ.).

Κινητά τηλέφωνα και υπολογιστής tablet

Οι νέες νομοθεσίες της ΕΕ θα επιτρέψουν στους καταναλωτές να αγοράζουν κινητά τηλέφωνα και υπολογιστές tablet που είναι πιο ενεργειακά αποδοτικά, ανθεκτικά και ευκολότερα επισκευάζονται στην αγορά της ΕΕ επειδή:

² Η νομοθεσία για τον οικολογικό σχεδιασμό ορίζει ελάχιστες απαιτήσεις για την ανθεκτικότητα της μπαταρίας, τη διαθεσιμότητα ανταλλακτικών και τις αναβαθμίσεις του λειτουργικού συστήματος

² Η νομοθεσία για την ενεργειακή επισήμανση επιβάλλει την εμφάνιση πληροφοριών σχετικά με την ενεργειακή απόδοση και τη διάρκεια ζωής της μπαταρίας, καθώς και τις βαθμολογίες επισκευής

Οι υπηρεσίες της ΕΕ ενημερώνουν τη νομοθεσία για τα απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένης μιας σειράς προϊόντων όπως υπολογιστές, ψυγεία και φωτοβολταϊκά πάνελ.

Μπαταρία και απόβλητα μπαταρίας

Το 2023, η ΕΕ ενέκρινε νομοθεσία για τις μπαταρίες που στοχεύει στη δημιουργία μιας κυκλικής οικονομίας για τη βιομηχανία στοχεύοντας σε όλα τα στάδια του κύκλου ζωής των μπαταριών, από το σχεδιασμό έως την απόρριψη απορριμμάτων. Αυτή η κίνηση είναι σημαντική, ειδικά υπό το πρίσμα της ανάπτυξης των ηλεκτρικών οχημάτων.

Συσκευασία

Τον Νοέμβριο του 2022, το Συμβούλιο πρότεινε τροποποιήσεις στη νομοθεσία για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασίας. Η Επιτροπή κατέληξε σε ενδιάμεση συμφωνία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Μάρτιο του 2024.

Μερικά από τα βασικά μέτρα της πρότασης περιλαμβάνουν:

² Συσκευασίαμείωση των απορριμμάτωνστόχους σε επίπεδο κρατών µελών

² Περιορίστε την υπερβολική συσκευασία

² Υποστηρίζει συστήματα επαναχρησιμοποίησης και συμπληρωμάτων

² Υποχρεωτική επιστροφή προκαταβολής για πλαστικά μπουκάλια και δοχεία αλουμινίου

Πλαστικά είδη

Από το 2018, η Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τα Πλαστικά Κυκλικής Οικονομίας στοχεύει στη βελτίωση της ανακυκλωσιμότητας των πλαστικών συσκευασιών και παρέχει ισχυρή ανταπόκριση στα μικροπλαστικά.

² Να γίνει υποχρεωτική η ανακύκλωση και η μείωση των απορριμμάτων για βασικά προϊόντα

² Ένα νέο πλαίσιο πολιτικής για τα βιοαποδομήσιμα και λιπασματοποιήσιμα πλαστικά για να διευκρινιστεί πού αυτά τα πλαστικά μπορούν να αποφέρουν πραγματικά περιβαλλοντικά οφέλη

² Λάβετε μέτρα για την αντιμετώπιση της ακούσιας απελευθέρωσης μικροπλαστικών στο περιβάλλον για τη μείωση των πλαστικών απορριμμάτων

Κλωστοϋφαντουργία

Η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα αειφόρα και κυκλικά κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα στοχεύει να καταστήσει τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα πιο ανθεκτικά, επισκευάσιμα, επαναχρησιμοποιήσιμα και ανακυκλώσιμα έως το 2030.

Τον Ιούλιο του 2023, η Επιτροπή πρότεινε:

² Κρατήστε τους παραγωγούς υπεύθυνους για ολόκληρο τον κύκλο ζωής των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων επεκτείνοντας την ευθύνη του παραγωγού

² Επιτάχυνση της ανάπτυξης του τομέα χωριστής συλλογής, διαλογής, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων, καθώς τα κράτη μέλη πρέπει να θεσπίσουν ένα σύστημα χωριστής συλλογής για τα υφάσματα οικιακής χρήσης πριν από την 1η Ιανουαρίου 2025

² Επίλυση του προβλήματος της παράνομης εξαγωγής κλωστοϋφαντουργικών απορριμμάτων

Το Συμβούλιο εξετάζει την πρόταση σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία.

Η νομοθεσία για τον οικολογικό σχεδιασμό προϊόντων βιώσιμης και η νομοθεσία για τη μεταφορά απορριμμάτων αναμένεται επίσης να συμβάλουν στον καθορισμό απαιτήσεων βιωσιμότητας για τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και να περιορίσουν τις εξαγωγές κλωστοϋφαντουργικών απορριμμάτων.

Cπροϊόντα κατασκευής

Τον Δεκέμβριο του 2023, το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία σχετικά με τις τροποποιήσεις της νομοθεσίας για τα προϊόντα του τομέα των δομικών κατασκευών που πρότεινε η Επιτροπή. Η νέα νομοθεσία εισάγει νέες απαιτήσεις για να διασφαλίσει ότι τα προϊόντα δομικών κατασκευών σχεδιάζονται και παράγονται ώστε να είναι πιο ανθεκτικά, να επισκευάζονται εύκολα, να ανακυκλώνονται και να ανακατασκευάζονται ευκολότερα.

Ο κατασκευαστής πρέπει:

² Παρέχετε περιβαλλοντικές πληροφορίες σχετικά με τον κύκλο ζωής του προϊόντος

² Σχεδιάστε και κατασκευάστε προϊόντα με τρόπο που να διευκολύνει την επαναχρησιμοποίηση, την ανακατασκευή και την ανακύκλωση

² Προτιμώνται τα ανακυκλώσιμα υλικά

² Παρέχετε οδηγίες σχετικά με τον τρόπο χρήσης και σέρβις του προϊόντος

Μείωση των απορριμμάτων

Η ΕΕ εργάζεται για μια σειρά μέτρων για την περαιτέρω ενίσχυση και καλύτερη εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ για τα απόβλητα.

Στόχοι μείωσης των απορριμμάτων

Η οδηγία πλαίσιο για τα απόβλητα, που ισχύει από τον Ιούλιο του 2020, ορίζει κανόνες για τα κράτη μέλη:

² Έως το 2025, αύξηση του ποσοστού επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης των αστικών απορριμμάτων κατά 55%

² Εξασφάλιση της χωριστής συλλογής υφασμάτων για επαναχρησιμοποίηση, προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση έως την 1η Ιανουαρίου 2025.

² Εξασφάλιση της χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων για επαναχρησιμοποίηση, προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση στην πηγή έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023

² Επίτευξη συγκεκριμένων στόχων ανακύκλωσης για υλικά συσκευασίας έως το 2025 και το 2030

Ένα περιβάλλον χωρίς τοξικά

Από το 2020, η στρατηγική της ΕΕ για τα χημικά προϊόντα για την αειφορία στοχεύει να συμβάλει στη διασφάλιση της ασφάλειας των χημικών προϊόντων τόσο για την ανθρώπινη υγεία όσο και για το περιβάλλον.

² Στις 24 Οκτωβρίου 2022, στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης για την κυκλική οικονομία, η ΕΕ ενέκρινε αναθεώρηση του κανονισμούσε έμμονους οργανικούς ρύπους(PoPs), επιβλαβείς χημικές ουσίες που μπορεί να βρεθούν σε απόβλητα καταναλωτικών προϊόντων (π.χ. αδιάβροχα υφάσματα, πλαστικά και ηλεκτρονικός εξοπλισμός).

Οι νέοι κανόνες στοχεύουν ναμείωση των οριακών τιμών συγκέντρωσηςγια την παρουσία PoP στα απόβλητα, η οποία είναι κρίσιμη για την κυκλική οικονομία, όπου τα απόβλητα θα χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο ως δευτερεύουσα πρώτη ύλη.

² Τον Ιούνιο του 2023, το Συμβούλιο ενέκρινε τη διαπραγματευτική του θέση σχετικά με την αναθεώρηση του κανονισμού ταξινόμησης, επισήμανσης και συσκευασίας των χημικών προϊόντων που πρότεινε η Επιτροπή. Τα προτεινόμενα μέτρα περιλαμβάνουν ειδικούς κανόνες για τα επαναγεμιζόμενα χημικά προϊόντα που θα συμβάλουν στη μείωση των απορριμμάτων συσκευασίας.

Δευτερογενείς πρώτες ύλες

Το Συμβούλιο ενέκρινε τον νόμο για τις κρίσιμες πρώτες ύλες, ο οποίος αποσκοπεί στην ενίσχυση όλων των σταδίων της ευρωπαϊκής αλυσίδας αξίας πρώτων υλών ζωτικής σημασίας, συμπεριλαμβανομένης της βελτίωσης της κυκλικότητας και της ανακύκλωσης.

Το Συμβούλιο της ΕΕ και το Κοινοβούλιο κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία σχετικά με την πράξη τον Νοέμβριο του 2023. Οι νέοι κανόνες θέτουν ως στόχο τουλάχιστον το 25% της ετήσιας κατανάλωσης πρώτων υλών της ΕΕ που προέρχεται από εγχώρια ανακύκλωση

Αποστολές απορριμμάτων

Το Συμβούλιο και οι διαπραγματευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατέληξαν σε προσωρινή πολιτική συμφωνία για την ενημέρωση του κανονισμού για τις μεταφορές αποβλήτων τον Νοέμβριο του 2023. Οι κανόνες εγκρίθηκαν επίσημα από το Συμβούλιο τον Μάρτιο του 2024. Αποσκοπεί στην καλύτερη ρύθμιση του εμπορίου αποβλήτων εντός της ΕΕ και με μη -Χώρες της ΕΕ.

² Να διασφαλιστεί ότι οι εξαγωγές αποβλήτων δεν βλάπτουν το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία

² Για την αντιμετώπιση παράνομων αποστολών

Ο κανονισμός αποσκοπεί στη μείωση των αποστολών προβληματικών αποβλήτων προς εκτός ΕΕ, στην ενημέρωση των διαδικασιών αποστολής ώστε να αντικατοπτρίζουν τους στόχους της κυκλικής οικονομίας και στη βελτίωση της επιβολής. Προωθεί τη χρήση των πόρων των αποβλήτων εντός της ΕΕ.

Περίληψη

Η ΕΕ έχει προτείνει μια σειρά από μέτρα πολιτικής, όπως ο νέος νόμος για τις μπαταρίες, οι κανονισμοί για τον οικολογικό σχεδιασμό, το δικαίωμα επισκευής (R2R), η οδηγία για τον καθολικό φορτιστή κ.λπ., για την προώθηση της βιώσιμης χρήσης προϊόντων, με στόχο να ξεκινήσουν το δρόμο του πράσινου μετασχηματισμού και την επίτευξη του στόχου για την κλιματική ουδετερότητα το 2050. Οι πολιτικές της ΕΕ για την πράσινη οικονομία συνδέονται στενά με τις μεταποιητικές εταιρείες. Οι σχετικές εταιρείες που έχουν ανάγκες εισαγωγών από την ΕΕ θα πρέπει να δώσουν έγκαιρα προσοχή στη δυναμική της πολιτικής της ΕΕ και να κάνουν προσαρμογές.